Høgtalarar, ja.
Eg har alltid tenkt at høgtalarane er dei viktigaste komponentane i anlegget. Fordi det er så svinaktig lett å høyre skilnad på høgtalarar. Fyrste høgtalarane eg eigde, var "Tandberg hifi 12" som eg kjøpte for konfirmasjonspengane, saman med ein TR-200 radio og ein Garrard AP 76 platspelar med pickering-pickup om eg ikkje hugsar feil. Eg trudde dette var greitt nok til det meste, men så fekk eg høyre skilnad på lyden eg hadde heime, og eit B&O-anlegg i nabolaget. MEn sjølv om BO-anlegget såg kulare ut, var det ikkje særleg betre. Det var derimot anlegget til eit omreisande firma, som demonstrerte Sonab. Dette var mykje meir naturleg enn dei to konvensjonelle anlegga eg hadde erfaring med.
Eg høyrde sporadisk nokre fleire anlegg medan eg var i tenåra, men høyrde ikkje noko liknande Sonab. Vart etter kvart med i eit band som bassist, og fekk idear (sikkert diskutable) om "realisme" i musikkattgjevinga. Så, siste året på gymnaset, fekk eg høyre noko som baud på det same, nemleg Bose 901 mk II. Ein kjenning var vileg til å selje dei til meg, og eg slo til. Så fekk eg høyre om 901 mk III. Dei skulle vere betre. Difor selde eg mk IIane og satsa vidare. Dei var betre på mange måtar, ja. Dei spelte høgre med same forsterkaren, og hadde sjupare bass - men var han betre?
Mykje filsofering og etter kvart lesing av hifi-lektyre (TAS, danske High Fidelity og ein del andre, no nedlagde hifimagasin, måtte avbrytast då eg fekk innkalling til militærteneste. Men dei femten månadane var ikkje bortkasta ut frå ein hifi-synsstad - eg hamna på ein båt som besøkte svært mange byar mellom Oslo og Tromsø, og den gongen var det massevis av stereobutikkar å besøke. Eg fekk høyrt på det aller meste som var tilgjengeleg her i landet, og vart entusisast på kabinettlause høgtalarar med svære membranar, altså magnestatar og elektrostatar. Og eg fekk demonstrert det som eg lenge heldt for å vere den beste høgalaren eg kunne tenkje meg - Beverigde modell 2. Alt for dyr for meg langt fram på 90-talet, og forferdeleg vanskeleg å finne.
Så då eg dimmiterte vart Magnepan prøvd ut, og Quad, men det enda med at eg kjøpte Acoustat. Elektrostatar eg hadde i over 10 år. Deretter prøvde eg litt av kvart, men mest konvensjonelle høgtalarkonstruksjonar av ymse storleik og kopleksitetsgrad, og var i ferd med å gje opp leitinga etter Beverigde modell 2.
Etter ei stund fekk eg demonstrert ein svært spennande høgtalar på Stereofil sitt demorom. MBL 101E mk 2. Ein sak som slett ikkje var elektro- eller magnestatisk, me som hadde ein spreiingskarakteristikk som var endå betre. Meir spreidd enn Bose og Sonab var dei også, og så gjekk dei heile frekvensområdet. Fantastisk dynamikk hadde dei, men dei var sinnsjukt tungdrivne. Det var komplekse delefilter i dei, men det høyrdest saumlaust ut, så eg tok sjansen på å kjøpe eit sett. Og det vart ein del styr med å plassere dei - vanskelegaste høgtalarsett eg har plassert. Deretter måtte eg ha ein skikkeleg forsterkar, som kunne drive dei og by på akseptable lydlege kvalitetar. Men meir om det ein annan gong.
