Tandberg system 20 oppussing
- Trådstarter kkj
- Startdato
Diskusjonstråd Se tråd i gallerivisning
-
Måling av frekvensgang.
Høgtalar 1
Hmm. Her er det nok noe galt. Feil fase på eit av elementa?
Høgtalar 2
Dette var bedre ja. Som ein ser så har ikkje orginalt filter noe særlig "baffel-step"-kompensasjon. Dette ser nok bedre ut ved montering på vegg, men vil nok lyda litt bassfattig uten å skru litt opp på basskontrollen.Bilder av innside++
Desverre så ser det ut til at begge høgtalarane er likt kobla på filter og element, så det er nok noe galt med filterkomponentar i høgtalar 1.
Eg får se kva eg skal gjera, heilt nytt filter eller korrigering av eksisterande. Men først må elementa målast separat, og deretter blir det simulering.
Høgtalar 1 filter
Høgtalar 1 elementkoblinger
Høgtalar 2 filter
Høgtalar 2 elementkoblinger
Frekvensgang til elementene på høgtalar1.
Bass:
Diskant:
Forsøkte å simulera orginalfilter og gjera endringar på det for å få bedre faseovergang samt rettare frekvensgang, men det har eg ikkje fått til godt nok.
Så det blir eit heilt nytt filter. Under er vist første utkast til test.
Se vekk frå dei 33 ohm, 4,7uF & 10uF uten kobling i andre ende. Dei er der bare etter diverse simuleringer.
Simulert frekvensgang frå filteret over er vist under.
Og målt frekvensgang frå første versjon av nytt filter blei:
Er ikkje heilt fornøyd ennå. Det er litt høgt nivå i området 500-1500Hz og i diskanten i området 6-14kHz.
Så det blir nok ein del meir simulering og testing.
Det viste seg at diskanten på høgtalar 1 har feilmerka fase, og at det var grunnen til at den orginalt målte som den gjorde. Fekk også ein dip med nytt filter til eg snudde fasen på diskanten (til "gal" vei), og då blei det som målt over (som forventa).Sist redigert:
Fint du kan gjøre det selv! Gjorde en feil og sendte et original filter til en ekspert på Eltek for å måle komponenter, filtret kom i retur i biter! Da oppdaget jeg skjema på nettet så det var uheldigt....Er fortsatt ikkje heilt fornøyd med lyden. Tok nye målinger på litt lengre avstand (1m), som vist under. Den viser eit hopp i nivå frå nedre diskant og nedover, så her må det dempast meir i filteret. Men det positive er jevnheten i diskanten, den kan knapt bli bedre...
Sist redigert:Oppdatert filteret til:
Målt frekvensgang nærfelt 40cm og 1m.
Har fått dempa området 500-1800Hz litt, men har fått eit lite søkk i 3500-5500Hz regionen. Nå blir det lytting før eventeulle nye endringer.
Etter ein del lytting så er konklusjonen at det nærmer seg noe veldig bra, men at eg vil prøva å dempa mellmtone (500-1800Hz) endå litt meir.Sist redigert:Etter endå litt småjustering på filter ser frekvensgangen på 0,4m og 1m ut som under. Det heile låter bra. Men nå er det på tide å testa ut i stua.
0,4m:
1m:
Filteret ser slik ut:
Har kobla opp høgtalar i stua og sammenlign med mitt hovedanlegg, og det er ganske bra. Direkte sammenligna mot hovedanlegg som er EQ'ed til ønska rom-respons, så er det bittelitt lys klang, og bittelitt for mykje energi i diskant, noe som gir seg utslag i litt for tydelige S'er, men dette går meir på fintuning. Reduserte nivået 6-12kHz med 1 dB med EQ og då blei det nesting litt for "mørkt" sammeligna med hovedanlegget. Så kommer sannsynligvis til å prøva å dempa diskant 0,5dB, samt litt meir dempning i området 400-3kHz (-0,3dB).Sist redigert:Nytt modifisert filter lagd og testa. Grafer for versjon i forrige innlegg og nytt målt på 0.4m er vist under. Blir spennande å kobla opp dette i stua.
Ein kan så vidt ana meir dempning som start frå ca 250Hz og oppover.
Som versjon over:
Nytt filter med litt meir mellomtone og diskant dempning:
Hei, takker.
Eg bruker Speaker Workshop. Det er enkelt å bruke, men det er ikkje alltid simulert resultat blir likt målt, men det har meir med input-filene ikkje alltid har riktig minimum phase. Målinger er gjort med Arta.
Har lagd noen høgtalarar nå, så eg veit sånn ca kva frekvensprofil som blir bra, men det skal så liten endring i frekvensgang til før det kan bli for mørkt/lyst/sibilant/osv, spesiellt når ein endrer volum over eit litt større frekvensområde. Og så må ein ha tålmodighet, og lytta over ein lengre periode. Psyken lurer oss.Har brukt litt tid nå på å lytte til siste versjon av filteret sammen med ein av mine faste stuehøgtalarar, dvs ein kanal er Tandberg. Det låter nå ganske bra, og på eit område er Tandberg'en kanskje bedre enn mine stuehøgtalarar, det er ein egen "openhet" i mellomtonen (vanskelig å forklara) som gjør at instrumenter følest nærmare (meir ut i rommet). Nå er neste steg å mekka tilsvarande filter i høgtalar 2 og lytta i stereo med to stk Tandberg før eventuell meir filtertuning.
Etter det så står følgande på planen:
- Avstiving og asfaltdempning av kasser
- Prøve med akustisk ventil og bassrefleks (har ikkje så store forventninger her, elementa passer ikkje til bassrefleks, men sidan eg skal bytte ut bakplate med ny så kan eg testa litt)
- Ny bakplate og terminaler
- Overflateoppfriskning med olje
Gløymte å visa siste versjon av filteret i forrige post, det er som vist under.
Filter lagd for begge høgtalarar nå. Har målt alle komponentane for å få like verdiar på dei to høgtalarane.
Avstivning og asfaltdempning pågår. Når eg banker på topp/bunn så merker eg at det ein del resonans, så det blir spennande å se kva asfaltdempninga gjør.
Det blir sannsynligvis lyd i helga.
Toppene/bunnene rundt 200-500Hz skyldes også at eg måler i eit vanlig rom, slik at refleksjoner påvirker resultatet. Men noe kan vera kasseresonansar. Eg har vel sagt i eit av dei tidligare innlegga at det blir nok noe meir tuning. I ein tidligare høgtalar eg lagde frå bunn av, så trur eg at eg var gjennom 40 omganger med tuning av filter etter første versjon. Her har eg "bare" vore gjennom 8 versjoner så langt.
Målingane er i eit fast oppsett, og ikkje i rommet der eg lytter til dei. Min erfaring er at ein bør prøva å måla frekvensgang der ein får minst mulig rompåvirkning. I måleoppsettet er det stort sett gulv og takrefleksjon som påvirker målingane. Mine hovedhøgtalarar har eg målt både i testoppsett og i lytteoppsett, og der bruker eg EQ for å retta på frekvensgang. Det måler svært likt i lytteoppsett sammenligna med testoppsett med unntak av bassområdet (som forventa).
Lyttetest for desse høgtalarane blir veggmontert og med front ca 40cm ut i rommet. Det vil vera forskjell i frekvensgang frå 150Hz og nedover mellom desse oppsetta, så eg prøver å få til det som låter ok i begge plasseringane.Jeg har mange ganger fundert på hvilken virkning spilene i fronten på Tandberg høyttalere har på lyden. Jeg har selv både TL1210 og System20, men har ikke gjort noen direkte sammenligning. Målinger jeg gjorde for noen år siden på 1210 antydet imidlertid at de gjkk litt høyere opp i frekvens enn dine målinger, men det kan også være måletekniske forskjeller.
For meg spiller det dog liten rolle, siden jeg forlengst har nådd alder hvor slike frekvenser ikke kan høres.
Måleteknisk så skal det vera riktig, med unntak av heilt øverst, dvs 18-20kHz. Bruker kalibrert mikrofon.
Ja, det er mange av oss litt eldre som ikkje lenger høyrer lengre opp enn til ca 12-14kHz, og verre blir det
.
Spilene fungerer som spredelinser, noe som er bra, men kan også endre frekvensgangen på elementa. Feks så pussa eg opp eit sett med System11 med nye element frå Dayton (dei orginale var ødelagt), og spilene endra frekvensgangen markant for ND20-FA diskanten, spesiellt over 10kHz.
ND20FA i Tandberg system 11:
Har ikkje testa basselementa i kasse uten spiler i front, så eg veit ikkje kor mykje spilene her endrer frekvensgangen.Er i mål med avstivning, asfaltdempning og filter i begge høgtalarane. Bilde kommer litt seinare. Har målt begge, og det er litt forskjell. Kan hende at eg må tune filteret forskjellig per høgtalar. Som ein ser, så blei det ikkje nevneverdig endring frå før avstivning og dempning.
Høgtalar 1:
Høgtalar 2:
Rått
Det er godt mulig at vannfall viser bedre resultater nå med demping inne i kassaHar nå fått gjort første lyttetest i stue. Har også målt dei i stue med rom-eq og det stemmer godt med test-oppsett-målinger.
Det er to ting som eg sannsynligvis må jobba meir med.
1) Når eg flytter hodet sidelengs så flytter lydbildet seg (diskant-området) for mykje frå den eine sida til den andre. Dette er med høgtalarane i horisontal stilling, og då er bass og diskant i horisontalplanet. Dette gir lobing-effekt, altså at frekvensgangen endrer seg for mykje i dette planet. Delefrekvensen er nå 3000Hz. Eg må kanskje eksperimentera med lågare delefrekvens for å få mindre variasjon i frekvensgang i horisontalplanet.
Så kan ein jo fiksa dette ved å setta høgtalarane på høgkant, men visuellt så er System 20 finast i horisontal stilling.
2) Det er ein anelse "mørk" klang, dvs kanskje fortsatt litt mykje energi i 400-800Hz området. Men det kan også henga sammen med punkt 1, at lobing fører til eit "søkk" i frekvensgangen (effekt-responsen) i diskantområdet.Filter er oppdatert litt. Litt større første kondensator i diskantfilteret auker nivået litt i 4-5kHz regionen, samt flytter delefrekvens frå 3kHz til ca 2,8kHz. 47uF er bytta ut med 68uF i bassfilteret for å dempa litt meir i 400-800Hz regionen. Det er mindre "lobing-effekt" nå, men den kan fortsatt høyrast. Mørkheten i klangen er også blitt venstlig mindre. Men ved spilling på høgt volum over tid, så blir lyden mørkare, dvs det er nok kompresjon i diskant pga varme. Har eit triks i ermet her for å redusera effekten av det, men då kan det bli litt større endringar i diskantfilteret.
Målt frekvensgang ses under. Som ein ser så er "dumpa" ved 4-5kHz mindre. Men samtidig så blir toppen ved 3,2kHz meir framtredande.
Denne stammen frå bassen, og er kanskje ein grunn til at eg bør se på endå lågare delefrekvens, eller ein sugekrets, men det blir fort masse ekstra komponentar, og filteret er ikkje akkurat lite nå. Ein ser også at diskanten på høgtalar 2 spiller lågare. Den må ha litt mindre dempning. Toppen på 3,2kHz er meir framtredande på høgtalar 2.
Høgtalar1:
Høgtalar 2:
Har rekna litt på det med kompresjon pga varme i spole til diskant. Dersom motstanden i diskanten i dette tilfeller auker frå 4 til 5 ohm så fører det til 0,1dB reduksjon i lydtrykk, auke til 6ohm fører til 0,24dB reduksjon, altså ganske lite. Dette er på grunn av spenningsdeleren. Når motstanden i diskanten auker så vil den samtidig få ein større del av effekten, noe som kompenserer for kompresjonen som uten noen form for dempning ville vore 1dB og 1,76dB for samme tilfelle.
Det var litt overraskande resultat, sidan eg trudde a 5,6ohm i paralell ville føra til meir kompresjon pga at dem motvirker auke i spenning over elementet. Så eg kommer ikkje til å endra så mykje her. Det går faktisk an å få auke i lydtrykk ved kompresjon i elementet dersom ein ikkje har paralellmotstand, tru det eller ei...
Nå er modifiserte filter klare for test. Pukkelen rundt 3,2kHz er vanskelig å bli kvitt, spesiellt på den ein høgtalaren (elementa måler forskjellig), så det har blitt to litt forskjellige filter som gir noenlunde samme frekvensgang. Det er også mindre overlapp mellom diskant og bass.
Lyttetest på 2 timer avslører at diskanten er litt for lav. Det kan skyldast at den ruller av ikkje langt over 10kHz. Eg skal prøva å auka den litt.
Høgtalar 1
Høgtalar 2
Sist redigert:Etter litt prøving og feiling, med høgare nivå på diskanten, så har eg kome til at nivået ikkje er for lågt, men det er gjort noen småjusteringer for å få mindre overlapp mellom bass-element og diskant-element. Så per nå ser filter og frekvensgang ut som vist under(fortsatt lukka kasse).
Trur at det forblir sånn, men kven veit.
Har akkurat lagt inn port i gammal bakplate og lytter på det. Måling og vurdering kommer.
Høgtalar 1:
Høgtalar 2:
Sist redigert:Har nå lytta til bassrefleksversjon i ca ein dag. Egentlig så skal ikkje basselementa passa i bassreflekskasse, men det skader ikkje å prøva det ut.
Har lagt inn ein port med diameter 3,5cm og lengde på 5cm som gir ein portfrekvens på rundt 50Hz.
Merker at eg får meir bass, men då først og fremst i 80-150Hz området, og ein analelse meir lenger ned. Dette er ikkje synlig på målingane, men det er nok på grunn av at målingane er nærfelt frå front og dermed kommer ikkje portbidraget med riktig volum med i målinga.
Eg synest lyden blir bedre. Nå er det ein meir balansert gengivelse enn lukka kasse pga det lille ekstra bidraget i bassen.
Må nok jobba litt meir med dempninga i kassen, den er ikkje optimal nå for bassrefleks. Tenkte også å eksperimentera litt med stoff over ramma på basselementet for å redusera elementets Qts og dermed gjøra det bedre egna til bassrefleks.
Måling med bassrefleks:
Høgtalar 1
Høgtalar 2
Har lagt stoff (øvre del av to sokker) over ramme på bass for å redusera Qts, se bilde under. Har også målt på nytt med bassrefleks, i samme posissjon som før og ei måling med høgtalar nærmare bakvegg. Det ser ikkje så verst ut. Må bare få gjort det på høgtalar 1 også. Gleder meg til å lytta på dette.
Høgtalar 2:
frekvensgang
nærmare vegg:
Har fått ferdig høgtalar 1 også, og lytta eit par timar nå. Nå er eg fornøyd. Det blir ikkje mykje bass, men ellers lyder det veldig balansert frekvensmessig.
Eg kunne kanskje ha triksa fram litt meir følelse av bass med å dempa meir eller mindre heile området 150Hz og oppover, men er redd for at då må eg gjera all tuning på nytt...
Ellers så har eg sjekka om det er plass til ein diskant i front framfor basselementene, og det er det. Feks ein Dayton ND20FA, om ein fjerner litt av plasten på ramma. Ein kunne då laga ein koaksialløsning og unngå lobinga, samt at feks orginalt diskanthol kunne brukast til port. Men det får bli eit anna eksperiment. Har ikkje lyst til å bytta ut orginale element i desse System20. Tenkte å legga dei ut på Finn når eg er ferdig. Har eit par System 12 som eg har tenkt å beholda, som eg kan testa ut feks koaksial-løsning på.
Neste steg nå blir å lage nye bakplater.
Då er oppgraderinga av system 20 ferdig.
Filteret blei som sist vist i tidligare innlegg, men den ein høgtalaren har ein diskant som spiller litt lågare, derfor fekk den litt forandring i filteret. Dersom noen skulle ønska å gjera tilsvarande, så er filteret som vist under. Frekvensgang målt med høgtalar inntil bakvegg (5cm ut) er vist under filter. Bilder for høgtalarar med nye bakplater etter oppfriskning med teakolje er vist nederst.
Dersom ein rekner på alt av komponentar brukt, så kommer ein opp i rundt 1500,- totalt.
Men det går an å bruka mykje meir om ein spanderer på seg dyre kondensatorar, osv...
Dette har vore eit interessant prosjekt. Nå gjelder det bare å finna ein ny eigar.
Filter: (1,4mh har intern mostand på 0,8ohm, 2mH har intern motstand på 1,2ohm, 0,25mH har itern motstand på 0,3ohm)
Frekvensgang:
Bilder:
-
Laster inn…
Diskusjonstråd Se tråd i gallerivisning
-
Laster inn…